ชื่ออื่น ๆ

กุเลง, กุหลิม, หมากสุก (นราธิวาส)

กระเทียมต้นชนิดนี้เป็นไม้ต้น สูง ๑๐-๔๐ ม. ทุกส่วน ของต้นมีกลิ่นกระเทียม โดยเฉพาะหลังฝนตก หรือต้นมีแผล หรือถูกตัดฟัน เรือนยอดเล็กและทึบ เปลือกสีเทาหรือน้ำตาลเข้ม แตกเป็นร่องรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กิ่งแก่สีเข้มและมีช่องอากาศยาว ๆ กระจายอยู่ทั่วไป

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรีหรือรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก กว้าง ๔-๑๐ ซม. ยาว ๙-๒๒ ซม. ปลายเรียวแหลม ยาว ๑-๒ ซม. โคนมนหรือสอบ ขอบเรียบ แผ่นใบหนา ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีอ่อนกว่า เมื่อใบแห้งเป็นสีเขียวมะกอกและเห็นตุ่มเล็ก ๆ บนผิวใบได้ชัดเจน เส้นแขนงใบข้างละ ๔-๕ เส้น เส้นใบด้านบนแบน แต่ด้านล่างจะนูนขึ้นทั้งเส้น กลางใบและเส้นแขนงใบ เส้นแขนงใบขนานกันเป็นขั้นบันไดเส้นแขนงใบที่อยู่กลางใบเกือบตั้งฉากกับเส้นกลางใบก้านใบยาว ๑-๑.๕ ซม. โคนใบโป่งออกเล็กน้อย

 ช่อดอกแบบช่อกระจะสั้น ๆ ออกตามง่ามใบ มีขนสีน้ำตาลหรือสีเทาเล็กน้อย ก้านช่อดอกสั้น ดอกแยกเพศ ออกเดี่ยวหรือเป็นกลุ่มรวมกัน กลุ่มละ ๒-๓ ดอก สีเหลือง ชมพู หรือขาวนวล ก้านดอกสั้นมาก กลีบเลี้ยงเด็ก รูปถ้วย ขอบหยักตื้น ๆ ๔-๕ หยัก กลีบดอก ๔-๕ กลีบ รูปขอบขนานแคบ กว้างประมาณ ๒ มม. ยาว ๐.๘-๑ ซม. ภายในกลีบมีขนฟู ดอกตูมกลีบแตะกันตามขอบกลีบและจะกระดูกโค้งงอเมื่อ บานเต็มที่ เกสรเพศผู้ ๘-๑๐ อัน ขนาดเล็ก ติดที่กลีบดอกเป็นคู่ ปลายก้านชูอับเรณูยาวพ้นกลีบดอกขึ้นมา อับเรณูเรียว ยาว ๓-๔ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ สีเขียวอมเหลือง มี ๓-๔ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสีขาว รูปทรงกระบอกยาว ยอดเกสรเพศเมียเล็กมาก มี ๓-๔ แฉก

 ผลแบบผลเมล็ดเดียวแข็ง ค่อนข้างกลม สีเขียว เส้นผ่านศูนย์กลาง ๔-๕ ซม. ก้านผลยาวประมาณ ๑ ซม. เปลือกนอกบาง มีเนื้อนุ่ม มี ๑ เมล็ด รูปกลม

 กระเทียมต้นชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบในป่าดิบหรือป่าต่ำ บนที่ราบหรือตามเชิงเขาถึงที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๖๐๐ ม. ขึ้นบนดินทรายหรือดินเหนียว ที่ดินกร่อยมีบ้างกระจัดกระจาย ในต่างประเทศพบที่มาเลเซียและอินโดนีเซีย

 เนื้อไม้แข็งปานกลาง ละเอียดและทนทานพอสมควร ทนต่อมอดและแมลงเจาะ เหมาะสําหรับใช้ในการก่อสร้าง เมล็ดกินได้ มีกลิ่นเหมือนกระเทียม